Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 2  Sayfa: 833-856

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.06.2353

DIŞ TİCARETTE ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: E7 ÜLKELERİ İÇİN FOURİER BOOTSTRAP AARDL ANALİZİ

OĞUZHAN ÖZÇELİK

Hızlı gelişen E7 ülkelerinde dış ticaretin çevre kirliliğine etkilerinin ele alındığı bu araştırmada; ihracat ve ithalatın karbondioksit emisyonuna etkileri, kübik Çevresel Kuznets Eğrisi kullanılarak, Fourier ADF birim kök testi ve Fourier Bootstrap AARDL yöntemleriyle analiz edilmiştir. Analizlerden elde edilen bulgular; Çin ve Meksika’da ihracat ile çevre kirliliği arasında N şeklinde, Rusya’da ise hem ihracat hem de ithalat ile çevre kirliliği arasında ters N şeklinde Çevresel Kuznets Eğrilerinin geçerli olduğu gösterilmiştir. Diğer bir ifadeyle Çin ve Meksika ihracatlarını artırabilmek için çevreyi kirletmeye devam ederken, Rusya çevre kirliliğini azaltarak dış ticaret yapmaktadır. Bu sonuçlar Çin ve Meksika’nın sanayi ürünleri, Rusya’nın ise doğal kaynaklar ihracatına işaret etmektedir. Analizlerde dönüm noktaları hesaplandığında; Çin için reel sayılara ulaşılamamış olup, Meksika için ilk dönüm noktasının 23.9 milyar Dolar, ikinci dönüm noktasının 352 milyar Dolarda gerçekleştiği görülmüştür. Söz konusu bulgu; Meksika’da ihracat 23.9 milyar Dolara ulaşıncaya kadar çevrenin çok kirletilmediğini, sonrasında ise çevreyi korumaya yönelik tedbirlerin alındığını ve çevre kirliliğinin azaltılmaya çalışıldığına ilişkin işaret etmektedir. Buna karşın, ihracatı 352 milyar Doların üzerine çıkarabilmek için tekrar çevreyi koruma tedbirlerinin göz ardı edilmeye başlandığını göstermektedir. 2020 yılı itibariyle Meksika’nın ihracatı 418 milyar Dolar olup, bu ülke çevreyi hızla kirletme evresinde bulunmaktadır. Bu nedenle gerek Meksikalı yetkililerin gerekse uluslararası kuruluşların bu ülkenin çevreyi kirletmesinin önüne geçmeleri elzemdir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Dış Ticaret, Kübik Çevresel Kuznets Eğrisi, Fourier Bootstrap AARDL Yöntemi.

THE VALIDITY OF THE ENVIRONMENTAL KUZNETS CURVE IN FOREIGN TRADE: FOURIER BOOTSTRAP AARDL ANALYSIS FOR E7 COUNTRIES

It is useful to analyze the factors polluting the livable environment, whose sustainability and protection are of vital importance to all living things, and to take the necessary precautions promptly. Within this scope, the effects of foreign trade and foreign direct investments (FDI) on environmental pollution in BRICMT countries, one of the fastest developing economies of recent times, were analyzed with the Fourier KPSS stationarity test, Fourier Bootstrap AARDL method, and Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto causality test for the period 1980-2021 in this study. According to the findings, since increasing exports and FDI in China increase environmental pollution both in the short term and the long term, the Pollution Haven Hypothesis (PHH) is valid. While environmental pollution increased in China, Brazil, Mexico, and Turkey with increasing imports, it decreased in Russia. The short-term impact of imports on rising environmental contamination is also valid for Brazil. Since FDI increases environmental pollution in the long run in Brazil and Mexico, the PHH is valid in these countries. In Russia and Mexico, where there are findings that FDI reduces environmental pollution in the short term, the Pollution Halo Hypothesis (KHH) is valid in the short termin these countries. According to the Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto causality test results, it was determined that there are causal relationships between exports and imports and environmental pollution in China and India, and between FDI and environmental pollution in Russia and Brazil.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Foreign Trade, Cubic Environmental Kuznets Curve, Fourier Bootstrap AARDL Method