Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 1  Sayfa: 348-365

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.02.2231

ÖRGÜTSEL İNTİKAM NİYETİNİN ÖRGÜTSEL DIŞLANMAYA ETKİSİNDE İŞTEN AYRILMA NİYETİNİN ARACI ROLÜ

VİLDAN BAYRAM

Bu çalışma Sosyal Değişim Teorisi’ne dayanarak örgütsel intikam niyetinin örgütsel dışlanma üzerindeki etkisini tartışmış ve bu ilişkiye işten ayrılma niyetinin nasıl aracılık ettiğini araştırmıştır. Araştırmanın evreni Türkiye genelinde faaliyet gösteren sağlık ve sosyal hizmetler sektöründe çalışan 251.734 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada kolayda örneklem yöntemi kullanılarak 414 sağlık ve sosyal hizmetler çalışanına ulaşılmıştır. Elde edilen verilerin analizleri SPSS 21.0 programı ile yapılmıştır. Yapılan normallik analizine göre ölçek puanlarının normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu nedenle ölçek puanları arasındaki ilişki, parametrik olmayan Spearman korelasyon testi ile analiz edilmiştir. Aracılık ise Process analizi ile incelenmiş, Bootstrap tekniğinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçları örgütsel intikam niyetinin, örgütsel dışlanmaya ve boyutlarına (hiçleştirme, yalnızlaştırma) etkisinin olduğu görülmüştür. İşten ayrılma niyetinin bu etkide aracı rol oynadığı dolayısıyla örgütsel intikam niyetinin işten ayrılma niyetine etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca işten ayrılma niyetinin örgütsel dışlanmaya ve boyutlarına (hiçleştirme, yalnızlaştırma) etki ettiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde, örgütsel adaletin oluşturulduğu, eşitsizliklerin önüne geçildiği, yolsuzluk ve kayırmacılığın önlendiği örgütlerin oluşturulması ekonomik yaşamda başarılı olmak için gereklidir. Bu örgütlerde çalışanların, intikam, dışlanma ve işten ayrılma gibi olumsuz duygulardan uzaklaşacakları ve daha olumlu düşüncelere sahip olacakları söylenebilir. Çalışanların, bulundukları örgüte aidiyet duyguları geliştirmeleri ve örgütlerine güvenmeleri sonucu işe devamlılık sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Örgütsel İntikam Niyeti, Örgütsel Dışlanma, İşten Ayrılma Niyeti, Hiçleştirme, Yalnızlaştırma.

THE MEDİATİNG ROLE OF INTENTİON TO LEAVE WORK İN THE EFFECT OF ORGANİZATİONAL REVENGE INTENTİON TO ORGANİZATİONAL EXCLUSİON

Based on Social Exchange Theory, this study discussed the effect of organizational revenge intention on organizational ostracism and investigated how turnover intention mediates this relationship. The population of the research consists of 251,734 people working in the health and social services sector operating throughout Turkey. In the study, 414 health and social services employees were reached by using the convenience sampling method. The analysis of the data obtained was made with the SPSS 21.0 program. According to the normality analysis, it was determined that the scale scores did not show a normal distribution. Therefore, the relationship between the scale scores was analyzed with the non-parametric Spearman correlation test. Mediation was examined with Process analysis and Bootstrap technique was used. The results of the analysis showed that the intention of organizational revenge has an effect on organizational exclusion and its dimensions (nihilation, isolation). It has been determined that the intention to leave the job plays a mediating role in this effect, therefore the intention of organizational revenge has an effect on the intention to leave the job. In addition, it has been determined that the intention to leave the job affects organizational exclusion and its dimensions (nihilation, isolation). When these results are evaluated, it is necessary to create organizations that create organizational justice, prevent inequalities, and prevent corruption and nepotism in order to be successful in economic life. It can be said that employees in these organizations will move away from negative emotions such as revenge, exclusion and leaving work and will have more positive thoughts. Work continuity will be ensured as a result of employees developing a sense of belonging to their organization and trusting their organization.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Organizational Revenge Intention, Organizational Exclusion, Intention to Quit Job, Nothingness, Isolation.