Yıl: 2021  Cilt: 56  Sayı: 4  Sayfa: 2576-2588

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.11.1675

E-7 ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARI İLE İNSANİ GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: FOURİER YAKLAŞIMI

FATMA KIZILKAYA, MEHMET DAĞ

Küresel ekonomide önemli bir büyüklüğe sahip olan E-7 ülkelerindeki makroekonomik gelişmeler araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Bu ülkelerde yapılan sağlık harcamalarının insani gelişmişlik endeksi ile bir ilişkisi bulunup bulunmadığının ve eğer varsa bu ilişkinin yönünün incelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, E-7 ülkelerinde sağlık harcamaları ile insani gelişme endeksi arasındaki ilişki, 2000-2018 dönemi yıllık veriler kullanılarak incelenmiştir. Analizlerde kırılmalı panel LM birim kök testi, panel Fourier eşbütünleşme testi ve panel Fourier nedensellik testi kullanılmıştır. Eşbütünleşme testi sonucunda sağlık harcamaları ile insani gelişme endeksi arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik testi sonuçlarına göre ise Meksika için sağlık harcamalarından insani gelişme endeksine doğru, Hindistan için insani gelişme endeksinden sağlık harcamalarına doğru nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): E-7 ülkeleri, Panel Fourier Eşbütünleşme, Panel Fourier Nedensellik

THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH EXPENDITURES AND HUMAN DEVELOPMENT INDEX IN E-7 COUNTRIES: FOURIER APPROACH

Macroeconomic developments in the E-7 countries, which have a significant size in the global economy, attract the attention of researchers. The subject of this study is to examine whether there is a relationship between the health expenditures in these countries and the human development index, and if there is, the direction of this relationship. In this study, the relationship between health expenditures and human development index in E-7 countries is examined using annual data for the period 2000-2018. Panel LM unit root test with breaks, panel Fourier cointegration test and panel Fourier causality test are used in the analyses. As a result of the cointegration test, it has been determined that there is a long-term relationship between health expenditures and the human development index. The causality test results show that there is a causality relationship from health expenditures to the human development index for Mexico, and from the human development index to health expenditures for India.

Anahtar Kelimeler (Keywords): E-7 Countries, Panel Fourier Cointegration, Panel Fourier Causality