Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 2  Sayfa: 1042-1064

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.04.2092

SOSYAL MEDYANIN BAŞKALARINDAN GERİ KALMAMA VE SNOP ETKİLERİ ARACILIĞIYLA GÖSTERİŞÇİ TÜKETİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİ

BAŞAK ESMER, SELAY ILGAZ SÜMER

Gösterişçi tüketim, mal ve hizmetleri tüketerek insanların temel ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra, gerçekleştirdiği tüketim faaliyetleriyle başkalarını etkilemek isteyen kişilerin yaptığı tüketim biçimini açıklamaktadır. İnsanların kendi statülerini ve saygınlıklarını başkalarına göstermek için satın alma faaliyeti gerçekleştirdikleri bir davranış biçimidir. Sosyal medya gelişen teknoloji ile birlikte gösterişçi tüketim için uygun bir ortam haline gelmektedir. Bu çalışmanın amacı; sosyal medyanın gösterişçi tüketim üzerindeki etkisini analiz etmek, snop ve başkalarından geri kalmama faktörlerinin bu değişkenler arasında ne ölçüde aracı etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktır. Bu araştırmada sosyal medyayı aktif olarak kullanan 282 kişiden online anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Bu analiz sonuçlarına göre, demografik faktörlerin etkisi, yaş ve gelir düzeyine göre istatistiksel olarak farklılık göstermektedir. Araştırma verilerinin analizi IBM SPSS Statistics 26 ve IBM AMOS 23 programları kullanılarak yapılmıştır. Snop etkisi ve başkalarından geri kalmama etki faktörlerinin aracılık etkisi için kurulan iki yapısal eşitlik modeli sonucunda değişkenler arasında anlamlı bir etki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sosyal Medya, Gösterişçi Tüketim, Snop Etkisi, Başkalarından Geri Kalmama Etkisi, Yapısal Eşitlik Modeli

EFFECT OF SOCIAL MEDIA ON CONSPICUOUS CONSUMPTION THROUGH BANDWAGON AND SNOB EFFECTS: A STRUCTURAL EQUATION MODELLING

Conspicuous consumption explains the way of consumption made by someone who want to influence others with the consumption activities they perform with the basic needs. Conspicuous consumption is a type of behavior that people buy the goods and services in order to show others their status and dignity. Social media, with the developing technology, is becoming a suitable environment for conspicuous consumption. The purpose of this study; to analyze the effect of social media on conspicuous consumption to reveal to what extent the snob and bandwagon factors have an intermediary effect between these variables. In research, data collected through the online survey method from 282 people who actively use social media. Analyzes of research data conducted using IBM SPSS Statistic 26 and IBM AMOS 23 package programs. As a result of two structural equation models conducted for the mediating effect of snob effect and bandwagon effect factors, a significant effect found between variables.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Social Media, Conspicuous Consumption, Snob Effect, Bandwagon Effect, Structural Equation Model