Yıl: 2019  Cilt: 54  Sayı: 2  Sayfa: 744-767

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.06.1141

TARIM VE GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞMELERİN HANEHALKI VE ÜRETİCİLERE YANSIMASI: SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ ÇERÇEVESİNDE ALTERNATİF MALİYE POLİTİKALARI

BİLGEN TAŞDOĞAN , SERDAL BAHÇE

Tarım ve gıda fiyatlarındaki artışlar, hanehalkını özellikle de işsizleri olumsuz şekillerde etkilemektedir. Bu çalışma, tarım fiyatlarının farklı toplum kesimlerine etkisini Mikro Sosyal Hesaplar Matrisi (SHM) çerçevesinde çeşitli iktisadi ve mali senaryolar eşliğinde inceleyerek, fiyat şoklarına karşı alternatif maliye politika önerilerini karşılaştırmaktadır. Çalışmada öngörülen politika senaryolarının sonuçlarını hesaplayabilmek için Fiyat Çarpan Analizi kullanılmaktadır. Bu analiz kapsamında tarım ve gıda fiyatlarında ortaya çıkabilecek bir dışsal şokun mal piyasalarına, işgücü piyasalarına ve hanehalklarına etkileri eş anlı olarak takip edilebilmektedir. Sonuç olarak tarım ve gıda fiyat şoklarının en fazla küçük üretici ve hanehalkının en yoksul kesimlerini etkilediği görülmüş, ortaya çıkan olumsuz etkileri telafi edebilmek maksadıyla tarımsal girdi destekleri yerine hanehalkının doğrudan yararlandığı çıktı ve gelir desteklerinin daha yararlı olduğu hesaplanmıştır. Fiyat şoklarından kaynaklanan olumsuzlukların üreticilere verilen desteklerle ortadan kalkmadığı ve hatta artan fiyatlardan üreticilerin yararlanamadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Tarım ve Gıda Fiyat Şokları, Mikro Sosyal Hesaplar Matrisi, Fiyat Çarpan Analizi, Alternatif Maliye Politikaları, Gıda Krizi

REFLECTIONS OF CHANGES IN AGRICULTURE AND FOOD PRICES TO HOUSEHOLD AND PRODUCERS: ALTERNATIVE FISCAL POLICIES IN THE FRAMEWORK OF SOCIAL ACCOUNTING MATRIX

The hikes of agriculture and food price negatively affect households, especially unemployed people. This study examines the impact of agricultural prices on different social segment in the frame work of Micro-Social Accounting Matrix (SAM) with various economic and financial scenarios and compares alternative fiscal policy scenarios. Within the scope of this analysis, the effects of and external shock that may raise in agriculture and food prices on commodity markets, labor markets and households can be followed simultaneously. As a result, it is seen that price shocks mostly affects small producer and the poorest segments of households. In order  to compensate for the negative impacts, It was calculated that the income subsides that households directly benefited from more useful than agricultural input supports. It has been observed that the negative impacts caused by the prices shocks have not disappeared with the producer supports and even the producers have benefited from the increasing prices.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Agriculture and Food Price Shocks, Micro-Social Accounting Matrix, Price Multiplier Analysis, Alternative Fiscal Policy, Food Crisis