Yıl: 2018  Cilt: 53  Sayı: 2  Sayfa: 369-394

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.18.04.933

EMEKLİLİĞİN HANEHALKININ EĞLENCE VE KÜLTÜR HARCAMALARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR İNCELEME

HABİBE GÜNSEL DOĞRUL, FERİDE GÜLSÜM GÜMÜŞSOY

Özet: Literatürde boş zaman harcamaları olarak da karşımıza çıkan eğlence ve kültür harcamaları her türlü kültürel aktiviteleri, kültürel mal ve hizmetleri kapsamaktadır.  Bu çalışmanın amacı emekli ve emekliliği yakın hanehalkının eğlence ve kültür harcamalarını inceleyerek emeklilik statüsüne geçişin dinamiklerini daha iyi kavrayabilmektir. Gary Becker’ın hanehalkı üretim teorisi esas alınarak ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2013 Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılarak uygulanan logistik analiz sonuçlarına göre emeklilik, toplam harcamalar ve eğitim Türkiye’de hanehalkının eğlence ve kültür harcamalarını pozitif yönde etkileyen önemli faktörlerdir.  Emekli hanehalkı, emekliliği yakın hanehalkına kıyasla daha fazla eğlence ve kültürel harcamasında bulunmasına rağmen, emekliliği yakın hanehalkı için ücret dışı gelir eğlence ve kültür harcamalarını arttırıcı niteliktedir. Emekli ve emekliliği yakın hanehalkları için, ilerleyen yaşın eğlence ve kültür mallarına olan talebi azaltıcı etkisine karşılık, toplam harcamalar ve eğitim seviyesi bu tür mallara yönelik talebi pozitif yönde etkilemektedir.  Engel analizi sonucunda elde edilen harcama esnekliği katsayısı, eğlence ve kültürel mal ve hizmetlerin tüm hanehalkları için lüks mallar olduğuna işaret etmektedir. Bu çalışmanın, sonuçları itibariyle hem politikacılara hem de bu tür malları üretenlere önemli ipuçları sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Kültürel Ekonomi, Kültürel Tüketim, Hanehalkı Eğlence ve Kültür Harcamaları, Emeklilik, Lojistik Regresyon, Türkiye

THE IMPACT OF RETIREMENT ON HOUSEHOLDS’ RECREATION AND CULTURE EXPENDITURES: A STUDY ON TURKEY

Abstract: Recreation and cultural expenditures that can be considered as leisure expenditures in the literature cover all kinds of cultural activities, cultural goods and services. The purpose of this study is to examine the households’ recreation and culture expenditures for retired and near retired households in order to better understand the Dynamics associated with the movement to retirement status.  Based on the Gary Becker’s “Household Production Theory”, results of the logistic analyses which uses data from the 2013 Budget Survey of Turkish Statistical Institute suggest that retirement, total expenditures and education had positive impacts on recreation and cultural expenditure of Households in Turkey. Although retired households have more expenditure on recreation and culture compared to near-retired households, for near retired households, greater non-wage income significantly increased expenditures on recreation and culture.  For retired and near-retired households, greater total expenditures and education increased the expenditures, while age decreased expenditures. Coefficient of expenditure elasticity that obtained from the result of the Engel analysis shows that cultural goods and services are luxury goods. It is thought that the results of this study may provide useful insights for policy makers as well as the suppliers of recreational and cultural goods and services.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Cultural Economics, Cultural Consumption, Household Recreation and Culture Expenditures, Retirement, Logistic Regression, Turkey