Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 3  Sayfa: 2819-2836

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.09.2043

ÇOK KRİTERLİ TEDARİKÇİ SEÇİMİ: SERAMİK SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

KAMİL BİRCAN

Tedarikçi seçme süreci hem ürün hem de hizmet üreten işletmeler için önemli bir yere sahiptir. Çünkü tedarikçi seçim süreci, ürün ve hizmet kalitesinin yanı sıra işletmelerin karlılığı ve rekabet avantajı yaratmasına da doğrudan etki etmektedir. Tedarikçilerin seçimi, maliyetlerin düşürülmesinde, ürün ve hizmet kalitesinin arttırılmasında, tedarik zinciri yönetimi süreçleri dışındaki süreçlerin optimizasyonu ve hatta işletmenin itibarı dâhil olmak üzere çeşitli başlıklar üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Bu çalışmanın temel amacı Söke Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren Türkiye’nin öncü seramik firmaları arasında imalatçı-ihracatçı-ithalatçı statüsüyle ilk sıralarda yer alan bir üretim işletmesinin kullanmakta olduğu temel hammadde (Madde A) için tedarikçi seçimidir. Çalışmada ilgili literatür çerçevesinde yedi adet tedarikçi seçim kriteri kullanılmaktadır. Bunlar, firmanın yeterliliği, kalite, teslimat, fiyat, geçmiş performans, şikâyet yönetim politikası ve yeşil uygulamalardır. Çalışmada tedarikçi seçim kriterlerinin ağırlık değerleri SWARA yöntemi kullanılarak sıralanmaktadır. Firma yeterliliği ve kalite kriterleri ağırlıkları toplamının, yedi kriterin ağırlıkları toplamı içerisinde %62’lik paya sahip olduğu analiz edilerek, dört tedarikçi arasından ELECTRE-I yöntemi kullanılarak tedarikçi seçimi yapılmaktadır. Sonuç olarak diğer tüm tedarikçilere baskın olan tedarikçi ilk sıraya yerleştirilerek tercih edilmesi yönünde öneride bulunulmaktadır. Çalışma, giriş, literatür taraması, araştırma metodolojisi, uygulama ve bulgular, tartışma ve sonuç olmak üzere beş ana bölümden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Tedarik Zinciri Yönetimi, Tedarikçi Seçimi, Çok Kriterli Karar Verme, Electre Yöntemi, Swara Yöntemi.

MULTI-CRITERIA SUPPLIER SELECTION: AN APPLICATION IN THE CERAMIC INDUSTRY

The supplier selection process has an important place for both product and service producing enterprises. Because the supplier selection process directly affects the quality of products and services, as well as the profitability and competitive advantage of enterprises. The selection of suppliers has a significant impact on various topics, including reducing costs, improving the quality of products and services, optimizing processes other than supply chain management processes, and even the reputation of the enterprise.

The main purpose of this study is to select a supplier for the basic raw material (Item A) used by a production enterprise that ranks first among the leading ceramic companies of Turkey operating in the Dec Organized Industrial Zone with the status of manufacturer-exporter-importer. Seven supplier selection criteria are used in the study within the framework of the relevant literature. These are the company's competence, quality, delivery, price, past performance, complaint management policy and green practices. In the study, the weight values of the supplier selection criteria are sorted using the SWARA method. By analyzing that the sum of the weights of the company competence and quality criteria has a 62% share in the sum of the weights of the seven criteria, supplier selection is made using the ELECTRE-I method from among the four suppliers. As a result, the supplier that dominates all other suppliers is placed in the first place and a recommendation is made to be preferred. The study consists of five main sections: introduction, literature review, research methodology, application and findings, discussion and conclusion.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Supply Chain Management, Supplier Selection, Multi-Criteria Decision Making, Electre Method, Swara Method.