Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 3  Sayfa: 1978-1996

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.09.2441

ULUSLARARASI TİCARETTE SÜRDÜRÜLEBİLİR TAŞIMA MODU SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

MUHAMMED TURGUT, ELİF DEMİR

Sürdürülebilirlik, mevcut kaynakların doğru şekilde kullanılarak ekonomik kalkınmanın desteklemesine ve ekosistemin güçlenmesine imkân sağlamaktadır. Bu unsurların gelişimine katkı sunması aşamasında sürdürülebilirlik, çevre bilinci, ekonomik bilinç ve sosyal bilinç faktörlerini devrede tutarak faaliyetlerin sürekliliğini sağlamaktadır. Taşımacılık faaliyetleri ise insanlığın varlığından beri devam eden gerek eşya gerekse canlı bir nesnenin bir yerden bir yere nakledilmesi işlemini kapsamaktadır. Günümüzde taşımacılık faaliyetlerinin gerçekleşmesi aşamasında ekonomik, sosyal ve çevresel birçok faktör dikkate alınmak zorundadır. Uluslararası ticarette taşıma modu seçimi işletmelerin rekabet üstünlüğü, maliyet avantajı, esneklik, operasyonel verimlilik ve etkinlik başta olmak üzere birçok önemli hususta öne çıkmasını sağlayan oldukça önemli konuların başında gelmektedir. Bu çalışmada, uluslararası ticarette sürdürülebilir taşıma modu seçimini etkileyen faktörler Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden DEMATEL ve SWARA yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Bu inceleme gerçekleştirilirken ilgili literatür taranmış ve uzman görüşlerinden yararlanılmıştır. Taşıma modu seçiminde etkili olan 10 ana kriter belirlenmiş ve altı uzmanla görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda ise taşıma modu seçiminde en önemli kriterin maliyet kriteri olduğu görülmüştür. Taşıma modu seçiminde en az önem verilen kriterin ise yeşil operasyonlar olduğu görülmüştür. Uluslararası ticarette sürdürülebilir taşıma modu seçimi stratejik bir karar olmakla birlikte kriterlerin önem sırasının belirlenmesinin sektör temsilcilerine ve araştırmacılara çalışmalarında önemli avantajlar sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Uluslararası ticaret, Taşıma modu seçimi, Sürdürülebilirlik, Çok Kriterli Karar Verme, Sürdürülebilir taşıma

EXAMINING THE FACTORS AFFECTING THE SELECTION OF SUSTAINABLE TRANSPORT MODE IN INTERNATIONAL TRADE

Sustainability enables economic development to be supported and the ecosystem to be strengthened by using existing resources correctly. It ensures the continuity of activities by keeping sustainability, environmental awareness, economic awareness and social awareness factors in play while contributing to the development of these elements. Transportation activities include the process of transferring both goods and living objects from one place to another, which has been going on since the existence of humanity. Today, many economic, social and environmental factors have to be taken into consideration during the transportation activities. The choice of transportation mode in international trade is one of the most important issues that enable businesses to stand out in many important aspects, especially competitive advantage, cost advantage, flexibility, operational efficiency and effectiveness. The choice of transportation mode in international trade is one of the most significant issues that enable businesses to stand out in many important aspects, especially competitive advantage, cost advantage, flexibility, operational efficiency and effectiveness. In this study, the elements affecting the selection of sustainable transportation mode in global alternate have been tested the use of DEMATEL and SWARA methods, which might be multi-standards choice making (MCDM) techniques. While carrying out this review, the relevant literature was scanned and expert opinions were used. 10 main criteria that are effective in transport mode selection were determined and six experts were interviewed. As a end result of the research, it become visible that the maximum tremendous criterion in deciding on a transportation mode is the price criterion. It has been observed that the least important criterion in transportation mode selection is green operations. Although selecting a sustainable transportation mode in global alternate is a strategic decision, it's miles idea that figuring out the order of significance of the standards will offer massive blessings to enterprise representatives and researchers of their work.

Anahtar Kelimeler (Keywords): International trade, Transport mode selection, Sustainability, Multi-Criteria Decision Making, Sustainable transport