Yıl: 2021  Cilt: 56  Sayı: 2  Sayfa: 967-986

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.05.1584

ATATÜRK DÖNEMİ “CUMHURİYET KADINI” İMGESİNİN, ORTAÖĞRETİM TARİH IV DERS KİTABINA YANSIMASI

YÜCEL GELİŞLİ, SEMA ŞEN ERGÜN

Bu araştırmanın amacı; Atatürk Dönemi “Cumhuriyet Kadını” imgesi ve bu imgenin Ortaöğretim Türkiye Cumhuriyeti Tarihi konularını içeren Tarih IV adlı ders kitabına yansımasını incelemektir. Tarih IV adlı ders kitabı 1931 yılından 1949 yılına kadar Ortaöğretimde Türkiye Cumhuriyeti Tarihi konularının işlendiği ders kitabıdır. Atatürk’ün isteği ile Türk Tarihini Tetkik Cemiyeti tarafından hazırlanan dört ciltlik ortaöğretim tarih ders kitapları arasındadır. Bu çalışmada cumhuriyetin demokratik ve modern toplum yapısı oluşturma hedeflerindeki unsurlarla tanımladığı “Cumhuriyet Kadını” imgesinin Tarih IV kitabında ne şekilde yer aldığı incelenmiştir. Araştırma, Nitel Araştırma Yöntemlerinden tarihsel modelle desenlenmiştir. Veri toplamada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.İncelemede devrimlerin yapıldığı siyasi, toplumsal, ekonomik ve askeri alanlar temalar olarak belirlenmiş, ders kitabı bu temalar üzerinden kodlar çıkarılarak verilere ulaşılmıştır. Çalışmada Cumhuriyet kadını imgesi, eşit, güçlü, iyi eğitim almış, iyi eğitim vererek çocuklar yetiştirmesi gereken, modern, cumhuriyetle birlikte her alanda varlık göstermesi istenen bir şekilde verilmiştir. Konuların işlenişinde ağırlıklı olarak Atatürk’ün farklı zamanlarda ve yurt gezilerinde konuşmaları üzerinden alıntılar yapılmıştır. Atatürk’ ün “Cumhuriyet Kadını” imajını oluşturmak için verdiği önem ders kitabında kendini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Atatürk Dönemi, Cumhuriyet Tarihi, kadın, ortaöğretim

THE REFLECTION OF “REPUBLICAN WOMAN” IMAGE IN ATATÜRK PERIOD TO SECOND EDUCATION HISTORY IV COURSEBOOK

The purpose of this research is to examine the image of “Republican Woman” in Atatürk Period and the reflection of this image to the secondary education textbook “Republic of Turkey-History IV”. History IV textbook for secondary education teaches History of Republic of Turkey from year 1931 to 1949. It is one of the four-volume secondary education textbooks which had been prepared by The Society of Research of Turkish History. This study analyzes how History IV textbook handles the “Republican Woman” image which is defined by the Republic within the context of creating a democratic and modern structure of society. This research employs historical research design which is one of the Qualitative Research Methods. The relevant data were collected by using document analysis technique, and they were analyzed specifying the themes with descriptive analysis method. Political, social, economic and military spheres where revolutions were made were defined as themes of this research, and through these themes coding has been done. The textbook teaches the Republican Woman image as an equal, powerful, well-educated, modern identity who should raise children with quality education and who is expected to show presence in every sphere of life. While teaching the topics, various speeches of Atatürk are frequently quoted. The textbook demonstrates that Atatürk gave particular importance to creating a “Republican Woman” image.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Atatürk Period, History of Republic of Turkey, women, secondary education