Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 3  Sayfa: 1718-1735

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2136

İŞYERİNDE DIŞLANMA: PSİKOLOJİK SIKINTI, ÜRETİM KARŞITI İŞ DAVRANIŞI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

İBRAHİM YIKILMAZ, LÜTFİ SÜRÜCÜ, İLKAY GÜLERYÜZ

Yoğun rekabet ve farklı müşteri beklentileri, örgütsel etkinlikle ilgili endişeleri arttırmaktadır. Artmakta olan işyerinde dışlanma, örgütsel etkililik için önemli bir tehdit oluşturmaktadır ve ele alınması gerekmektedir. İşyerinde Dışlanma, işten ayrılma niyeti ve üretim karşıtı iş davranışı ile sonuçlanabilecek olumsuz işyeri deneyimlerine ve psikolojik sıkıntıya yol açmaktadır. Bu davranışlar, sonuçlar açısından hem doğrudan hem de dolaylı olarak önemli örgütsel kayıplara neden olmaktadır. Bu kapsamda çalışmada, işyerinde dışlanmanın psikolojik sıkıntı, işten ayrılma niyeti ve üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisini ve bu sonuçların örgütsel etkinliği nasıl tehdit ettiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Rize'de faaliyet gösteren iki adet 5 yıldızlı ve üç adet 3 yıldızlı otelden toplanan 329 anket analiz edilerek, anket verilerine dayalı teorik ve saha çalışması yürütülmüştür. Verileri değerlendirmek için regresyon analizleri ve hipotez testleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre işyerinde dışlanmanın psikolojik sıkıntı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi vardır (ß=227, p<0.05). Ayrıca işyerinde dışlanmanın etkisi kontrol altına alınmışken yapılan analizler, psikolojik sıkıntının üretim karşıtı iş davranışları (ß=,695, p<0,05) ve işten ayrılma niyeti (ß=,562, p<0,05) üzerindeki etkisi de anlamlı ve pozitif yönlü olduğunu göstermiştir. Çalışmanın literatüre ve işyerinde etkin bir yönetim pratiği ortaya koymada yöneticilere önemli katkılarının olacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): İşyerinde dışlanma, Psikolojik sıkıntı, Üretim Karşıtı İş davranışı, İşten ayrılma niyeti, Konaklama Sektörü

WORKPLACE OSTRACİSM: IMPACT ON PSYCHOLOGİCAL DİSTRESS, COUNTER-PRODUCTİVE WORK BEHAVİOR, AND TURNOVER INTENTİON

Intense competition and diverse customer expectations are raising concerns about organizational effectiveness. Workplace ostracism, which is on the rise, poses a significant threat to organizational effectiveness and needs to be addressed. Ostracism leads to negative workplace experiences and psychological distress, which can result in turnover intention and counterproductive work behavior. These behaviors cause significant losses, both directly and indirectly, in terms of results. This study aims to examine the impact of workplace ostracism on psychological distress, turnover intention, and counter-productive work behaviors, and how these consequences threaten organizational effectiveness. A theoretical and field study based on survey data was conducted, analyzing 329 surveys collected from two 5-star and three 3-star hotels operating in Rize. Regression analyses and hypothesis tests were performed to assess the data. According to the analysis results, workplace ostracism had a positive and significant effect on psychological distress (ß=227, p<0.05). Furthermore, the analyses that controlled for the effect of workplace ostracism showed that psychological distress had a significant and positive effect on counterproductive work behavior (ß=.695, p<0.05) and turnover intention (ß=.562, p<0.05). This study is expected to make significant contributions to the literature and help managers establish effective management practices in the workplace.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Workplace Ostracism, Psychological distress, Counter-productive work behavior, Turnover intention, Accommodation industry