Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 2  Sayfa: 1178-1209

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.05.2131

ÜNİVERSİTELERDE KALİTE YÖNETİMİ SÜRECİNİN ÇALIŞANLARIN BAKIŞ AÇISIYLA DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

NEŞE SONGÜR, AYŞE AKKUŞ

Özel sektörde ortaya çıkan bir yönetim yaklaşımı olarak Toplam Kalite Yönetimi 1980’li yıllarla kamu sektöründe de uygulanmaya başlamıştır. 1990’lı yıllardan günümüze yükseköğretim kurumları da kalite yönetimi yaklaşımını benimseyip uygulamaktadırlar. Türk yükseköğretim sisteminde de kalite yönetimi çalışmaları 1999 yılında gerçekleştirilen Bologna Süreci ile uygulanmaya başlanmıştır.

Kalite yönetimi çalışmaları 2005 yılından beri tüm üniversiteleri kapsayacak şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, üniversitelerde kalite yönetimi çalışmalarında yer alan çalışanların hazırlık, uygulama ve sonuçları değerlendirme aşamalarından oluşan kalite yönetim sürecini nasıl değerlendirdiklerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu amaçtan hareketle araştırmada nicel araştırmak tekniklerinden anket kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’deki tüm devlet ve vakıf üniversitelerinde kalite yönetimi çalışmalarına katılan personel oluşturmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’deki tüm devlet ve vakıf üniversitelerine (129 devlet-74 vakıf) anket bağlantı linki gönderilmiş 99 devlet, 39 vakıf üniversitesinden toplam 346 kişiden geri dönüş sağlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS Windows versiyon 24’e aktarılarak analiz edilmiştir.

Üniversitelerde kalite yönetimi çalışmalarında yer alan personelin kalite yönetimi sürecini ‘başarılı’ olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Öte yandan yaş, unvan, katılımcıların görev yaptıkları üniversitenin türü ile kuruluş dönemi ve kalite yönetimi çalışmalarına gönüllü katılım bağımsız değişkenleriyle kalite yönetimi sürecine ilişkin değerlendirmeler arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunduğu görülmüştür.

Çalışanların kalite yönetimi sürecini nasıl değerlendirdikleri kalite yönetiminin üniversitelerde yerleştirilmesi ve uygulanmasında oldukça önemlidir. Zira kalite yönetimi insan-süreç-müşteri olmak üzere üç boyutta gerçekleşmektedir. İnsan ise kalite yönetiminin en önemli boyutlarından biridir. Üniversitelerde bu çalışmaları gerçekleştiren çalışanların yaklaşım hakkında bilgi sahibi olmaları, sürekli ve sistematik eğitim almaları ve kalite kültürünü içselleştirmeleri beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Toplam kalite yönetimi, üniversitelerde kalite yönetimi, kalite yönetimi süreci, çalışan değerlendirmesi, katılımcılık.

A RESEARCH ON THE EVALUATION OF QUALITY MANAGEMENT PROCESS IN UNIVERSITIES FROM THE PERSPECTIVES OF THE EMPLOYEES

As a management approach that emerged in the private sector, Total Quality Management started to be implemented in the public sector in the 1980s. Since the 1990s, higher education institutions have also adopted and implemented the quality management approach. In the Turkish higher education system, quality management studies started to be implemented with the Bologna Process carried out in 1999.

Quality management studies have been carried out since 2005 to cover all universities. In this study, it is aimed to reveal how the employees involved in quality management studies at universities evaluate the quality management process, which consists of preparation, implementation and evaluation stages. For this purpose, a questionnaire, one of the quantitative research techniques, was used in the research. The population of the research consists of personnel participating in quality management studies at all state and foundation universities in Turkey. In this context, a survey link was sent to all state and foundation universities (129 state-74 foundation) in Turkey, and a total of 346 people from 99 state and 39 foundation universities responded. The obtained data were transferred to SPSS Windows version 24 and analyzed.

It has been determined that the personnel involved in quality management studies at universities evaluate the quality management process as 'successful'. On the other hand, it has been observed that there is a statistically significant difference between the age, title, the type of university where the participants work, the period of establishment and voluntary participation in quality management studies, and the evaluations related to the quality management process.

How employees evaluate the quality management process is very important in the placement and implementation of quality management in universities. Because quality management takes place in three dimensions: human-process-customer. People are one of the most important dimensions of quality management. Employees who carry out these studies in universities are expected to have knowledge of the approach, to receive continuous and systematic training, and to internalize the quality culture.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Total quality management, quality management in universities, quality management process, employee evaluation, participation.