Yıl: 2014  Cilt: 49  Sayı: 1  Sayfa: 67-85

DEĞİŞEN REFAH ANLAYIŞI VE SENDİKACILIK

MEHMET MERVE ÖZAYDIN

Kapitalist üretim ilişkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve çalışan haklarının sosyal sınıfları temelinde savunulmasını amaçlayan sendikaların, 1970’li yıllardan itibaren güç kayıplarına şahit olunmaktadır. Genellikle endüstri ilişkileri sisteminde yaşanan değişimlerle açıklanmaya çalışılan bu güç kaybı, aslında refah anlayışındaki değişimi de içeren daha kapsayıcı bir analize muhtaçtır. Keynesyen ekonomi politikalarının şekillendirdiği, kitlesel Fordist üretime dayalı ve tam istihdam hedefli refah politikaları, küresel pazarların şekillendirdiği yeni toplum yapısında karşılık bulamamaktadır. Sosyal sorunların ücretliler toplumunun sosyal sigorta tipi dayanışma dinamikleri ile çözüldüğü geleneksel refah anlayışı, “çalışma” kavramında meydana gelen değişimler sonucunda yeni arayışlara yönelmiştir. Esneklik, güvencesizlik, kuralsızlık ve nihayet “çalışmanın sonu” tartışmaları ekseninde süren bu değişim, refah hizmetlerinin kapsam ve boyutunu değiştirmiştir. Sendikal haklar başta olmak üzere çalışma hayatı tabanlı birçok hakkın yitirildiği ya da anlamını kaybettiği yeni refah anlayışı, vatandaşlık temelinde daha sınırlı ve geçici bir takım haklar vaat etmektedir. Varlığını çalışma hayatı dinamikleri üzerine inşa eden sendikaların yeni refah anlayışı içindeki yerleri ve etkinlikleri akademik çalışmalara sıklıkla konu edilmiştir. Bu çalışma, sendikacılığın uğradığı güç kayıplarını, endüstri ilişkileri sisteminin dönüşümü yanında refahın değişen görünümüyle de analiz eden bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır. 

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sendikacılık, Refah, Refah Devleti, Endüstri İlişkileri Sistemi

CHANGING INSIGHT OF WELFARE AND UNIONISM

Power loss of unions which had occured as a result of the capitalist relations of production, and intend defending the rights of the workers based upon their social classes is witnessed since 1970's. This loss of power which is generally tried to be explained by the changes rised in industrial relations system, requires a more inclusive analysis covering also the change in welfare insight indeed. Welfare policies structured by full employment targeted Keynesian economy policies which are based upon the Fordist mass production can not respond to the new structure of society formalized by global markets. Traditional welfare understanding of wage earner society which solves social issues by solidarity dynamics in terms of social security, go towards a new way of searching as a result of changes occured in “working” concept. This change persists in the axis of flexibility, precarity, irregularity and “end of work” debates, altered the extent and the size of welfare services. The new welfare concept of "lost" or "meaning lost" working life based rights, especially the union rights, promises a more limited and temporal kind of rights. Built their existence on the dynamics of working life, unions' place and activity in the new welfare concept was often being subjected in academic study. This study aims to analyze unions' power loss, by presenting a perspective of changing appearance of welfare as well as the transformation of industrial relations system.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Unionism, Welfare, Welfare State, Industrial Relations System