Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 3  Sayfa: 1216-1230

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.08.2411

SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ALANINDA ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK HAZIRLANAN TEZLERİN GENEL EĞİLİMLERİ

ZEYNEP YAYLACI KILIÇ, TURHAN ÇETİN

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi alanında özel gereksinimli öğrencilere yönelik çalışılan lisansüstü tezlerin genel eğilimlerini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasını kullanılmıştır. Araştırmada Yükseköğretim Ulusal Tez Merkezi üzerinde yer alan ve sosyal bilgiler eğitimi alanında çalışılan 26 yüksek lisans, 10 doktora olmak üzere toplam 36 tez incelemeye alınmıştır. Tamamı erişime açık olan 36 tez içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan içerik analizinin sonucunda sosyal bilgiler eğitimi alanında araştırmacıların tezlerinde en çok özel yetenek/üstün zekâlı öğrencilere sosyal bilgiler öğretimi ve sosyal bilgiler açısından kaynaştırma eğitimi üzerine çalıştıkları; en az ise görme yetersizliği ve öğrenme güçlüğü olan öğrencilere sosyal bilgiler öğretimi çalıştıkları görülmüştür. Özel gereksinimli öğrencilere yönelik hazırlanan tezlerin en çok çalışıldığı yılın 2022 olduğu bulgusuna ulaşılırken; 2020 yılı itibariyle bu konuya olan eğilimin giderek arttığı sonucu elde edilmiştir. Sosyal bilgiler eğitimi alanında özel gereksinimli öğrencilere yönelik hazırlanan tezlerin Gazi, Akdeniz ve İstanbul Üniversitelerinde ağırlıklı olarak çalışıldığı görülmektedir. Ayrıca söz konusu tezlerde en çok nitel yöntemin en az ise karma yöntemin kullanıldığı araştırmada elde edilen bir başka bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sosyal bilgiler, özel eğitim, özel gereksinimli öğrenci, özel yetenek/üstün zekâ, kaynaştırma eğitimi

TENDENCIES OF THESES PREPARED FOR STUDENTS WITH SPECIAL NEEDS IN THE FIELD OF SOCIAL STUDIES EDUCATION

The aim of this study is to reveal the general trends of graduate theses on students with special needs in the field of social studies education in Turkey. Case study, one of the qualitative research designs, was used in the study. In the study, a total of 36 theses, 26 master's theses and 10 doctoral theses, were examined in the field of social studies education on the National Thesis Center of Higher Education. The 36 theses, all of which were open to access, were analyzed by content analysis method. As a result of the content analysis, it was seen that researchers in the field of social studies education mostly studied social studies teaching to students with special abilities/giftedness and inclusion education in terms of social studies; and least studied social studies teaching to students with visual impairment and learning disabilities. While it was found that the year in which the theses prepared for students with special needs were studied the most was 2022, it was concluded that the tendency towards this subject gradually increased as of 2020. It is seen that theses prepared for students with special needs in the field of social studies education are predominantly studied at Gazi, Akdeniz and Istanbul Universities. In addition, it is another finding obtained in the research that qualitative method is used the most and mixed method is used the least in these theses.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Social studies education, special education, students with special needs, special ability/superior intelligence, inclusive education