Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 4  Sayfa: 2024-2043

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.10.2316

TÜRKİYE’DE ÇEVRESEL TEKNOLOJİLERİN ÇEVRESEL KİRLİLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: FOURİER YAKLAŞIMLARINDAN AMPİRİK KANITLAR

SERHAT ÇAMKAYA

Yük kapasitesi faktörü (LCF), son dönemlerde geliştirilmiş sadece doğanın talep tarafını (tüketim tarafını) değil, aynı zamanda arz tarafını (biyokapasite tarafını) dikkate almaktadır. Bu yüzden LCF’nin, çevresel ekonomi literatüründeki son çalışmalarda kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışma, Türkiye’de LCF üzerinde ekonomik büyümenin, çevresel teknolojilerin ve enerji tüketiminin uzun dönemli etkisini test etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, 1974-2019 dönemi arasındaki yıllık veriler Fourier temelli zaman serisi teknikleriyle (ADF, ADL ve FMOLS) test edilmiştir. Ayrıca, çalışmanın uzun dönem sağlamlık sınaması yine Fourier temelli DOLS ve CCR teknikleriyle sınanmıştır. Çalışmadan elde edilen ampirik bulgular, ekonomik büyümenin ve enerji tüketiminin beklendiği gibi çevresel kirliliğe ve buna bağlı olarak çevresel kaliteye zarar verdiğini göstermektedir. Ayrıca, bulgular beklenenin aksine çevresel teknolojilerin çevresel kaliteyi olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Bu yüzden, Türkiye’deki politika yapıcılar çevresel kaliteyi iyileştirmek için önemli bazı politikaları ivedilikle hayata geçirmelidir. Bunun için politika yapıcılar, daha fazla yenilenebilir enerji kaynaklarına ve çevresel teknolojilere yatırım yapacak adımları atmalıdır. Ayrıca, yeşil büyümenin tesisi için de gerekli adımlar atılmalıdır. Son olarak, yenilenemeyen enerji kaynaklarının kullanımının azaltılması için paydaşlarla protokoller imzalanmalı ve bu protokollere uyulmaması halinde cezai yaptırım da dahil gerekli önlemler alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Yük Kapasitesi Faktörü, Çevresel Kalite, Çevresel Teknoloji, FADL, Türkiye

THE IMPACT OF ENVIRONMENTAL TECHNOLOGIES ON ENVIRONMENTAL POLLUTION IN TURKEY: EMPIRICAL EVIDENCE FROM FOURIER APPROXIMATIONS

The load capacity factor (LCF), recently developed, takes into account not only demand side (consumption) but also supply side (biocapacity) of nature. Therefore, it is seen that LCF has started to be used in recent studies in environmental economics literature. In this context, the study aims to test long-run effect of economic growth, environmental technologies and energy consumption on LCF in Turkey. For this purpose, annual data for the period 1974-2019 are tested with Fourier-based time series techniques (ADF, ADL and FMOLS). In addition, long-run robustness test of study is also tested with Fourier-based DOLS and CCR techniques. The empirical findings of study show that economic growth and energy consumption, as expected, harm environmental pollution and consequently environmental quality. Moreover, contrary to expectations, findings reveal that environmental technologies have negative impact on environmental quality. Therefore, policy makers in Turkey should urgently implement some important policies to improve environmental quality. For this, policymakers should take steps to invest more renewable energy sources and environmental technologies. In addition, necessary steps should be taken for establishment of green growth. Finally, protocols should be signed with stakeholders to reduce the use of non-renewable energy sources, and non-compliance with these protocols should not be tolerated.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Load Capacity Factor, Environmental Quality, Environmental Technology, FADL, Turkey