Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 4  Sayfa: 2064-2082

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.10.2464

TUTUNDURMANIN SATIN ALMA KARARLARI ÜZERİNDEKİ PLASEBO ETKİSİ

AYBÜKE ARIKAN, SELAY ILGAZ SÜMER

Tüketicilerin algıları, tutumları ve kişilik özellikleri, işletmelerin ürettikleri ürünlere yönelik satın alma davranışlarını ve değerlendirmelerini etkileyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, tüketici psikolojisi, tüketicilerin markalara karşı geliştirdikleri inançlar ve tutumlar üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. İşletmeler, tüketicileri satın almaya yönlendirmek amacıyla plasebo etkisini kullanarak pazarlama stratejilerini güçlendirmektedir. Plasebo etkisi, tüketicilere sunulan mal veya hizmetlerin algılanan değerini artırarak satın alma eğilimini tetikleyen bir mekanizma olarak öne çıkmaktadır. Bu etki, özellikle tanıtım faaliyetlerinin planlanması aşamasında işletmelerin faydalandığı önemli bir unsurdur.

Bu çalışmanın amacı, tutundurma faaliyetleri ve plasebo etkisinin tüketici satın alma davranışları üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırma kapsamında, tutundurma faaliyetlerinin plasebo etkisi; menşe ülke etkisi, kıtlık kavramı, satış geliştirme faaliyetleri, ürün ambalajı, dijital pazarlama ve sosyal medya çalışmaları gibi çeşitli açılardan ele alınmıştır. Çalışmanın veri seti, çevrimiçi anket yöntemi ile 429 katılımcıdan toplanmış olup, hipotezler SPSS 25.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ölçek ortalamaları, Ligid model analizi ve korelasyon testleri gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, plasebo etkisinin tüketicilerin satın alma niyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, tutundurma faaliyetlerinin etkili bir şekilde kullanılması durumunda, tüketicilerin algılarında olumlu değişiklikler yaratılarak satın alma kararlarının yönlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular, işletmelerin pazarlama stratejilerini geliştirirken plasebo etkisini dikkate almaları gerektiğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Plasebo etkisi, tüketici, pazarlama, tutundurma, satın alma

PLACEBO EFFECT OF PROMOTION ON PURCHASING DECISIONS

Consumers' perceptions, attitudes, and personality traits are among the key factors that influence their purchasing behavior and the evaluation of products produced by businesses. In this context, consumer psychology plays a decisive role in shaping the beliefs and attitudes that consumers develop toward brands. Businesses strengthen their marketing strategies by utilizing the placebo effect to steer consumers toward making purchases. The placebo effect emerges as a mechanism that triggers the purchasing tendency by increasing the perceived value of the products or services offered to consumers. This effect is particularly important in the planning phase of promotional activities, where businesses capitalize on its benefits.

The purpose of this study is to examine the impact of promotion activities and the placebo effect on consumer purchasing behavior. Within the scope of the research, the placebo effect of promotion activities is analyzed from various perspectives, including the country of origin effect, the concept of scarcity, sales promotion activities, product packaging, digital marketing, and social media efforts. The data set for the study was collected from 429 participants through an online survey, and the hypotheses were analyzed using the SPSS 25.0 statistical program. Statistical methods such as scale averages, Ligid model analysis, and correlation tests were employed during data analysis. The results of the research revealed that the placebo effect has a significant impact on consumers' purchase intentions. Furthermore, the study concluded that when promotional activities are effectively utilized, they can create positive changes in consumer perceptions and guide purchasing decisions. These findings highlight the importance of considering the placebo effect in the development of marketing strategies by businesses.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Placebo effect, consumer, marketing, promotion, purchasing