Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 2  Sayfa: 1088-1101

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.06.2269

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ VE SEÇİLMİŞ MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

MUSTAFA ŞEKER, MEHMET İSLAMOĞLU

Çalışmadaki amaç, tüketici güven endeksi ile seçilmiş makro ekonomik göstergeler arasında var olduğu düşünülen ilişkiyi açıklamak ve birbirlerine olan etkilerini Granger Nedensellik ve Johansen eş bütünleşme testi ile incelemektir. Tüketici güven endeksi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası-Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (TCMB-EVDS) ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK)  anket çalışmasıyla ortaya çıkmaktadır. Yapılan ankette verilen cevaplara bakıldığında tüketicilerin psikolojik faktörleri ve aynı zamanda makroekonomik göstergeleri ne kadar takip ettikleri göz önüne alınmıştır. Bu doğrultuda çalışma hem davranışsal iktisada ışık tutması hem de tüketicilerin hangi makroekonomik göstergeleri takip ettiğini ortaya çıkarması bakımından önemlidir. Seçilen makroekonomik göstergeler tüketicilerin yakından takip ettiği düşünülen göstergelerdir. Buna göre analizde kullanılan veriler 2014:01-2023:06 periyodunu kapsamaktadır. Analiz sonucunda tüketici güven endeksi (TGE); yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE1) , tüketici fiyat endeksi (TÜFE1) ve işsizliğin nedeni iken döviz kuru TGE’ nin nedeni olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Tüketici Güven Endeksi, Eşbütünleşme, Granger Nedensellik, Davranışsal İktisat, Psikoloji,

ECONOMETRİC ANALYSİS OF THE RELATİONSHİP BETWEEN CONSUMER CONFİDENCE INDEX AND SELECTED MACROECONOMİC INDİCATORS: TÜRKİYE EXAMPLE

The aim of the study is to explain the relationship between the consumer confidence index and selected macroeconomic  indicators and to examine their effects on each other using Granger Causality and Johansen cointegration tests. Consumer confidence index is revealed by the survey study of the Central Bank of the Republic of Turkey - Electronic Data Distribution System (CBRT-EDDS) and the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT).Looking at the answers given in the survey, it was taken into account how much consumers follow psychological factors and macroeconomic indicators. In this regard, the study is important in terms of shedding light on behavioral economics and revealing which macroeconomic indicators consumers follow. The selected macroeconomic indicators are those that are thought to be followed closely by consumers. Accordingly, the data used in the analysis covers the period 2014:01-2023:06. As a result of the analysis, consumer confidence index (CCI); While the domestic producer price index (D-PPI1), consumer price index (CPI1) and unemployment were the cause, the exchange rate was found to be the cause of CCI.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Consumer Confidence Index, Cointegration, Granger Causality, Behavioral Economics, Psychology