Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 4  Sayfa: 2766-2781

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.11.1958

GELENEKSEL FİNANS İLKELERİ İLE DAVRANIŞSAL FİNANS YAKLAŞIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ: NİTEL BİR ANALİZ

YAŞAR KÖSE, CEYDA AKTAN

Bu çalışmanın amacı geleneksel finansın rasyonel ilke ve kuralları ile davranışsal finans modelleri arasında benzerliklerin ve farklılıkların belirlenmesi ile bireysel olarak insanların finansal kararlar vermesinde hem geleneksel ilke ve kuralları hem de davranışsal finans yaklaşımlarını kullanabileceklerini ortaya koymaktır. Bu çalışmada niteliksel bir analiz yöntemi kullanılmış olup analizi yapabilmek amacıyla literatürde yer alan ilke ve yaklaşımlar taranarak doküman incelenmesi yapılmış, aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar sistematik bir yöntemle belirlenmeye çalışılmış, elde edilen bulgular ise değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Klasik finans yaklaşımları piyasaların etkin olduğunu ve insanların rasyonel olarak karar verdiğini belirtirken davranışsal finans yaklaşımları yatırımcıların karar vermede psikolojik ve duygusal etkilerin altında kalabileceğini belirtmektedir. Bu noktadan hareketle yapılan çalışmadan elde edilen bulgulara göre; finansın ilkeleri olarak literatürde yer alan ve klasik finans anlayışına göre akılcı teorilerle geliştirilmiş 12 ilke ile insanın finansal kararlar alırken psikolojik, bilişsel ve çevresel faktörler etkisinde kalarak irrasyonel davrandığını savunan davranışsal finans yaklaşımlarının birbirinden kesin çizgilerle ayrılamayan ve birbiriyle benzerlikleri olan yaklaşımlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Zira finansal karar verme sürecinin öznesi olan insan, içinde bulunduğu çevre, topluma ve şartlara göre, oldukça rasyonel kararlar alabilirken bazı durumlarda da irrasyonel davranışlarda bulunabilmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Geleneksel Finans, Davranışsal Finans, Karar Verme Modelleri, Nitel Analiz

INVESTIGATING THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADITIONAL FINANCE PRINCIPLES AND BEHAVIORAL FINANCE APPROACHES: A QUALITATIVE ANALYSIS

The aim of this study is to determine the similarities and differences between the rational principles and rules of traditional finance and behavioral finance models, and to reveal that individuals can use both traditional principles and rules and behavioral finance approaches in making financial decisions. In this study, a qualitative analysis method was used to analyze the principles and approaches used in past literature, where these studies were examined, any similarities and/or differences between the views were gathered and recorded systematically. While classical finance approaches state that markets are efficient and people make rational decisions, behavioral finance approaches state that investors can be under psychological and emotional effects during decision making. From this point of view, it has been concluded that behavioral finance approaches, which argue that people act irrationally while taking financial decisions with 12 principles, under the influence of psychological, cognitive and environmental factors, are approaches that cannot be separated from each other with certain lines and have similarities with each other. Because the human being, who is the subject of the financial decision-making process, can make quite rational decisions according to the environment, society and conditions he is in, but in some cases, he can act irrationally.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Traditional Finance, Behavioral Finance, Decision-Making Models, Qualitative Analysis