Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 4  Sayfa: 2216-2242

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.11.2400

HİZMET SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARINDA ZAMAN TUZAKLARI VE PSİKOLOJİK SERMAYENİN İŞYERİ PROKRASTİNASYONUNA ETKİSİ

HAYDAR BAKİ DOĞAN

İnsan kaynağının görevlerini ortaya çıkabilecek tüm olumsuzlukların farkında olmasına rağmen ileri bir tarihe ertelemesi ile ortaya çıkan işyeri prokrastinasyonu; üretkenlik ve hizmet kalitesini olumsuz etkileyerek genel örgütsel performansı düşürdüğü için hizmet sektörü başta olmak üzere tüm sektörler için önemli bir sorundur. Bu bağlamda işyeri prokrastinasyonuna katkıda bulunan faktörleri tanımak ve anlamak, bununla mücadele etmek için etkili stratejiler geliştirmek için çok önemlidir. Bu noktadan hareketle hazırlanan araştırmanın amacı zaman tuzaklarının işyeri prokrastinasyonuna etkisinde psikolojik sermayenin düzenleyici rolünün belirlenmesidir. Araştırmaya İstanbul genelinde hizmet sektöründe çalışan 396 kişi dahil edilmiştir. Verilerin analizi için SPSS 26.00 ve Smart PLS 4 kullanılmış, araştırma hipotezlerinin sınanması için yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır.

Araştırma bulgularına göre zaman tuzakları işyeri prokrastinasyonunu artırırken; iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve öz yeterlilikten oluşan psikolojik sermaye faktörlerinin tümü işyeri prokrastinasyonunu azaltmaktadır. Düzenleyici rol için yapılan analiz sonuçlarına göre zaman tuzaklarının işyeri prokrastinasyonuna etkisinde iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve öz yeterlilikten oluşan psikolojik sermaye faktörlerinin tümünün düzenleyici rolü bulunmaktadır. Buna göre psikolojik sermaye, zaman tuzaklarının işyeri prokrastinasyonu üzerindeki etkisini azaltmaktadır. Zaman tuzaklarının işyeri prokrastinasyonu üzerindeki etkisini azaltmak için stratejik bir müdahale olarak iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve öz yeterlilikten oluşan psikolojik sermayenin geliştirilmesinin önemli rolü bulunmakta ve daha üretken ve bağlı bir işgücünü teşvik etmek için bu psikolojik kaynakları geliştirmeyi amaçlayan hedefli örgütsel ve bireysel düzeyde stratejiler geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Zaman tuzakları, psikolojik sermaye, işyeri prokrastinasyonu.

THE EFFECT OF TIME TRAPS AND PSYCHOLOGICAL CAPITAL ON WORKPLACE PROCRASTINATION IN SERVICE SECTOR EMPLOYEES

Workplace procrastination, which occurs when human resources postpone their tasks to a later date despite being aware of all the negativities that may arise, is an important problem for all sectors, especially the service sector, as it negatively affects productivity and service quality and reduces overall organizational performance. In this context, recognizing and understanding the factors that contribute to workplace procrastination is crucial for developing effective strategies to combat it. Based on this point, the aim of this study is to determine the regulatory role of psychological capital in the effect of time traps on workplace procrastination. The study included 396 people working in the service sector throughout Istanbul. SPSS 26.00 and Smart PLS 4 were used for data analysis and structural equation modeling was used to test the research hypotheses.

According to the findings, while time traps increase workplace procrastination, all psychological capital factors including optimism, psychological resilience, hope and self-efficacy decrease workplace procrastination. According to the results of the analysis for the moderating role, all of the psychological capital factors consisting of optimism, psychological resilience, hope and self-efficacy have a moderating role in the effect of time traps on workplace procrastination. Accordingly, psychological capital reduces the effect of time traps on workplace procrastination. As a strategic intervention to reduce the effect of time traps on workplace procrastination, the development of psychological capital consisting of optimism, psychological resilience, hope, and self-efficacy has an important role to play and targeted organizational and individual-level strategies aimed at developing these psychological resources should be developed to foster a more productive and engaged workforce.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Time traps, psychological capital, workplace procrastination.