Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 1  Sayfa: 413-437

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.03.2068

NORMALLEŞTİRME MEKANLARI OLARAK İŞLETMELER: MÜLTECİLERİN ENFORMEL SEKTÖRE DAHİL OLMASINDA ETİKETLEMENİN DİNAMİĞİ

CİHAT ERBİL

Mültecilerin misafir oldukları ülkelerde, toplumsal yaşama dahil olmalarında birtakım engeller vardır. Mültecilere toplum tarafından atfedilen olumsuz özellikler, yani etiketler, mültecilerin karşılaştığı engellerden biridir. Dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke olan Türkiye’de de etiketler, mültecilerin toplumsal yaşama dahil olmasındaki engellerden biri olarak öne çıkar. Kimi mülteciler ise, etiketlere rağmen çeşitli ekonomik sistemlere dahil olabiliyor. Türkiye’deki mülteciler için enformel sektör böyle bir ekonomik sistemi temsil ediyor. Bu çalışmanın amacı, enformel sektördeki ilişkilerin, mültecileri nasıl normalleştirdiğini anlamak. Bu açıdan çalışma, etiketlemenin ilişkilerdeki dinamiğine odaklanıyor. Araştırma, Türkiye’deki enformel sektörün bir parçası olan Ankara oto sanayindeki işletmelerde gerçekleştirildi. İşletmelerdeki bireyler (mülteci işçiler, Türk işçiler ve işverenler) arasındaki ilişkiler üzerinden sembolik etkileşimci bir yaklaşımla analiz edildi. Araştırma, mülteci işçilerle ile Türk işçilerin, işyerinde, benzer dini değerler üstünden birbiri ile yakınlık kurduğunu ortaya koyuyor. Hem mülteci işçilerin hem de Türk işçilerin yaşam hikayelerinin bireysel zorluklar ve mücadeleler içermesi de her iki tarafın birine yakınlaşmasında etkili. İşverenler ise işçilerle pragmatik bir ilişki kuruyor. Bu pragmatik ilişkide kimlik ya da milliyet önemsizleşiyor, performans ve maliyet odaklı  beklenti ve çıkarlar ön plana çıkıyor. Etiketli mültecilerin işverenlerin pragmatik beklentilerine uyum sağlamak zorunda kalması, mültecilerin normalleşmesinde belirleyici. 

Anahtar Kelimeler (Keywords): Etiketleme Kuramı, Enformel Sektör, Sembolik Etkileşimcilik, Eleştirel Yönetim Çalışmaları, Mülteci

BUSINESSES AS PLACES OF NORMALIZATION: THE DYNAMICS OF LABELING IN REFUGEES’ INVOLVEMENT IN THE INFORMAL SECTORS

Refugees encounter difficulties in gaining acceptance into the social fabric of their host country due in part to negative perceptions held by society that can impede their integration. One of the main problems in Turkey regarding refugees is their inclusion in social life. This study aims to understand the mechanisms of normalizing refugees in the informal sector. Through a qualitative analysis of the relationships between refugees, Turkish workers, and Turkish employers using the symbolic interactionist approach, the research found that refugees and Turkish workers could establish a connection based on shared religiosity in the workplace. The individual struggles and challenges in the life stories of refugees and Turkish workers also brought the two groups closer. According to the research, employers are forming a pragmatic relationship with workers. In this pragmatic relationship, identity or nationality becomes irrelevant, and performance and cost-oriented expectations and interests come to the forefront. The requirement for labeled refugees to meet the pragmatic expectations of employers leads to their normalization.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Labeling theory, Informal sector, Symbolic interactionism, Critical management studies, Refugee