Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 4  Sayfa: 3176-3191

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.12.1881

ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİ HİPOTEZİNİN TÜRKİYE İÇİN GEÇERLİLİĞİNİN ANALİZİ

ŞADUMAN YILDIZ (İKT)

Sanayileşme süreciyle birlikte artan çevresel atıklar, dünya genelinde çevresel sorunların ön plana çıkmasına neden olmaktadır. Bu yüzden iktisadi büyüme ile çevre kirliliği arasındaki ilişki birçok araştırmacının ilgi odağına yerleşmiş ve çok sayıda araştırma yapılmıştır. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koyan en önemli hipotezlerden biri ise Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE)’dir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, iktisadi büyüme ile çevre kirliliği arasında ters-U şeklinde ilişki olduğunu ortaya koyan ÇKE’nin Türkiye için 1990-2015 dönem aralığında geçerliliğini araştırmaktır.

Çalışmada çevre kirliliği ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki ARDL sınır testi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, ÇKE hipotezinin ele alınan dönemde Türkiye için geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda başlangıçta iktisadi büyüme arttıkça çevresel bozulmalar artmakta ancak belli bir eşik büyüme düzeyinden sonra çevresel bilinçteki artış ile birlikte çevre kirliliği azalmaktadır. Ayrıca yapılan çalışmada yenilenebilir enerji tüketimi miktarındaki artışın çevre kirliliğini azalttığı sonucu da elde edilmiştir. Bu doğrultuda üretim sürecinde çevresel kaliteyi artıracak temiz teknoloji ile üretim yapılması ve toplam enerji tüketimi içinde yenilenebilir enerji tüketimi miktarının artmasını sağlayacak istikrarlı bir büyüme politikası uygulanması önerilmektedir. Ayrıca üretimde çevreye karşı duyarlı teknolojilerin kullanımını teşvik etmek amacıyla yasal düzenlemelere gidilebilir, bu kapsamda vergi indirimleri veya çeşitli yatırım destekleri de verilebilir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Çevresel Kuznets Eğrisi, İktisadi Büyüme, Çevre Kirliliği, Yenilenebilir Enerji, ARDL Analizi.

ANALYSIS OF THE VALIDITY OF THE ENVIRONMENTAL KUZNETS CURVE HYPOTHESIS FOR TURKEY

Environmental wastes increasing with the industrialization process have caused environmental problems to come into prominence worldwide. Therefore, the relationship between economic growth and environmental pollution has become the center of attention for many researchers, and many studies have been conducted. One of the most important hypotheses that reveal the relationship between these variables is the Environmental Kuznets Curve (EKC). In this context, the study aimed to examine the validity of the EKC, which revealed an inverse-U-shaped relationship between economic growth and environmental pollution, for Turkey in the period between 1990 and 2015.

The relationship between environmental pollution and economic growth in the study was analyzed through the ARDL limit test. According to the analysis results, it was concluded that the EKC hypothesis was valid for Turkey in the period mentioned. In this respect, environmental degradation initially rises as economic growth increases, but environmental pollution decreases with the increase in environmental consciousness after a certain threshold growth level. Moreover, the study elucidated that the increase in the amount of renewable energy consumption reduced environmental pollution. Accordingly, it is recommended to produce with clean technology that will enhance the environmental quality in the production process and implement a stable growth policy that will increase the amount of renewable energy consumption within the total energy consumption. Furthermore, legal regulations can be made to promote the use of environmentally friendly technologies in production, and tax reductions or various investment supports can be provided within this framework.

Key Words:  Environmental Kuznets Curve, Economic Growth, Environmental 

Anahtar Kelimeler (Keywords): Environmental Kuznets Curve, Economic Growth, Environmental Pollution, Renewable Energy, ARDL Analysis