Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 4  Sayfa: 3395-3417

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.12.1956

SPORDA ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİNİN YANSIMASI OLARAK PROFESYONEL SPORCULARA YÖNELİK SENDİKAL DÜZENLEMELER VE TÜRKİYE’YE İLİŞKİN ÇIKARIMLAR

TÜRKER TOPALHAN, AHMET NUSRET BAŞTUĞ

Günümüzde endüstri ilişkileri birçok çalışma alanını kapsayacak şekilde genişlemektedir. Bu çalışma, kapsam alanı genişleyen endüstri ilişkilerine çalışma hayatı açısından farklı bir bakış açısı kazandırmak amacıyla sporda endüstri ilişkilerini profesyonel sporculara yönelik gerçekleşen sendikal düzenlemeler bağlamında ele almaktadır. Tarih öncesi dönemlerden itibaren boş zaman çalışması olarak görülen spor; Endüstri Devrimi, Modern Olimpiyatlar ve küreselleşme sürecinin etkisiyle gerek ulusal gerekse uluslararası anlamda endüstriyel bir çalışma alanı haline gelmiştir. Bu gelişme, spor endüstrisinde işçi (profesyonel sporcu) ve işveren (spor kulübü sahibi) ilişkilerini oluşturmuş, daha sonra sisteme sporcu sendikalarının dahil olmasıyla birlikte sporda işçi ve işveren ilişkileri, endüstri ilişkilerine dönüşmüştür. Sporda endüstri ilişkilerinin gereği olarak faaliyet gösteren sporcu sendikaları özellikle sporun endüstrileştiği ülkelerde ön plana çıkmıştır. Ülkemizde ise sporcuların tüm sendikalaşma girişimleri başarısız olmuştur. Bu çalışmada ülkemizdeki sporcuların sendikalaşma girişimlerinin başarılı olması amacıyla; “Amerikan Profesyonel Futbol Ligi Oyuncuları Sendikası”, “İspanya Profesyonel Basketbolcular Sendikası” ve “Avustralya Ragbi Birliği Oyuncuları Sendikasının” sendikal düzenlemeleri kapsamında işverenler ile yapmış oldukları toplu iş sözleşmeleri incelenmiş ve Türkiye’ye ilişkin çıkarımlar yapılmıştır. Bu çerçevede ülkemizde faaliyet gösterecek sporcu sendikasının; toplu pazarlık ve toplu iş sözleşmesi gerçekleştirmesi, farklı spor branşlarına ilişkin üst ve alt liglerdeki sporcuları bir bütün olarak kapsayan örgütlenme politikası izlemesi, uzman kişilerden yardım alması, finansal sürdürülebilirliğini sağlaması, spor endüstrisinin sosyoekonomik avantajlarından yararlanması ve sporcuların çalışma hayatını yakından takip ederek bu alana hızlı uyum sağlayabilecek politikalar geliştirmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Spor Endüstrisi, Sporda Endüstri İlişkileri, Profesyonel Sporcu, Sporcu Sendikası, Sporda Sendikal Düzenlemeler

TRADE UNION REGULATIİONS FOR PROFESSİONAL ATHLETES AS A REFLECTİON OF INDUSTRIAL RELATIONS IN SPORTS AND THE INFERENCES FOR TURKEY

Today, industrial relations cover many sectors. This study is conducted in order to give a different perspective on industrial relations from the point of view of working life and examines industrial relations in the sports sector. Sport has been seen as a leisure activity since prehistoric times. However, with the influence of the Industrial Revolution, the Modern Olympics and the globalization process, it has become an industrial field of study both nationally and internationally. This development created the relations between workers (professional athletes) and employers (sports club owners) in the sports industry, and then athletes’ unions were included in the sports industry. For this reason, labor relations in sports have turned into industrial relations. Athlete unions, which operate as a requirement of industrial relations in sports, have come to the fore, especially in countries where sports are industrialized. In our country, all attempts of the athletes to unionize have been unsuccessful. In this study, in order to be successful unionization attempts athletes in our country; “Major League Soccer Player Association”, “Spanish Basketball Players Association” and “Australian Rugby Union Players' Association” collective bargaining agreements with employers examined. In this context, a union to represent the athletes in Turkey; must have the authority to collective bargaining, to follow an organizational policy covering the athletes in the upper and lower leagues related to different sports branches as a whole, to get help from experts, to ensure financial sustainability, to benefit from the socio-economic advantages of the sports industry and to follow the working life of the athletes closely and adapt to this field quickly. policies need to be developed.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sports Industry, Industrial Relations in Sport, Professional Athletes, Athletes' Union, Trade Union Arrangements in Sports